Karbon ayak izi hesaplama, kişi ya da kurumların iklim değişikliğine neden olan sera gazı salımlarını ölçerek, çevresel etkilerini analiz etmesini sağlayan önemli bir sürdürülebilirlik aracıdır.
Karbon Ayak İzi Hesaplama Nedir?
Karbon ayak izi, bir kişinin, kuruluşun, ürünün veya sürecin doğrudan ya da dolaylı olarak neden olduğu sera gazı emisyonlarının (özellikle CO₂) toplam miktarını ifade eder. Karbon ayak izi hesaplama ise bu emisyon miktarının bilimsel yöntemlerle ölçülmesi ve raporlanması sürecidir.
Karbon ayak izi, iklim değişikliğinin en önemli göstergelerinden biri olarak kabul edilir. Bu nedenle hesaplama çalışmaları, çevresel sorumluluk ve sürdürülebilirlik açısından büyük önem taşır.
Hesaplama Kapsamları
Karbon ayak izi genellikle üç ana kapsamda (scope) değerlendirilir:
Kapsam 1 (Scope 1): Kuruluşa ait kaynaklardan (örneğin kazanlar, jeneratörler, araçlar) doğrudan salınan emisyonlar
Kapsam 2 (Scope 2): Satın alınan elektrik, ısı ve buhar gibi enerji kaynaklarının kullanımından kaynaklanan dolaylı emisyonlar
Kapsam 3 (Scope 3): Tedarik zinciri, lojistik, çalışan seyahatleri, atıklar gibi diğer dolaylı emisyonlar
Hesaplama Yöntemleri ve Standartlar
Karbon ayak izi, uluslararası standartlara göre hesaplanır. Bunlardan en yaygın kullanılanlar:
GHG Protocol (Greenhouse Gas Protocol)
ISO 14064 Standardı
PAS 2050 (Ürün bazlı hesaplamalar için)
CDP (Carbon Disclosure Project) raporlama sistemleri
Bu hesaplamalar, emisyon faktörleri, enerji tüketim verileri, yakıt türleri, seyahat mesafeleri gibi girdilere dayanır ve çeşitli yazılımlar ya da uzman danışmanlık hizmetleriyle desteklenebilir.
Karbon Ayak İzi Hesaplamanın Faydaları
Çevresel etkiyi anlamak ve azaltma hedefleri belirlemek
Kurumsal sürdürülebilirlik stratejilerini oluşturmak
Ulusal ve uluslararası regülasyonlara (ETS, CBAM, Yeşil Mutabakat) uyum sağlamak
Yatırımcı güveni ve marka itibarını artırmak
Karbon nötr hedeflerine ulaşmak için yol haritası oluşturmak